Τρίτη 20 Ιουνίου 2017

Ξηρή καταιγίδα: Τι είναι, πώς δημιουργείται και πότε επηρεάζει τη χώρα μας

Το Σάββατο 17 Ιουνίου 2017, μία ξηρή καταιγίδα που εκδηλώθηκε στην Πορτογαλία, ήταν η αιτία για μία τεραστίων διαστάσεων δασική πυρκαγιά, που στοίχισε τη ζωή σε περισσότερους από 60 ανθρώπους.

Τι είναι η ξηρή καταιγίδα;

Ο όρος "ξηρές καταιγίδες" συναντάται πολύ συχνά στις Πυροσβεστικές Υπηρεσίες ανά τον κόσμο, και χρησιμοποιείται για να περιγράψει καταιγίδες που συνοδεύονται από πολύ λίγο ή και καθόλου υετό (βροχή, χιόνι, χαλάζι κτλ). Όσο πιο ξηρή είναι μία καταιγίδα, καθώς και η βλάστηση την οποία επηρεάζει, τόσο πιο πιθανή είναι μία πυρκαγιά από μία θετικά φορτισμένη ηλεκτρική εκκένωση (κεραυνός από το νέφος προς το έδαφος).

Μία καταιγίδα θεωρείται ξηρή όταν δε συνοδεύεται από καθόλου υετό στην επιφάνεια της Γης, ή συνοδεύεται από τόσο λίγο υετό που είναι αδύνατον να περιορίσει μία πιθανή πυρκαγιά μετά από κεραυνό. Στην περίπτωση που στο έδαφος δε φτάνει καθόλου υετός, η οποία είναι κι η πιο σπάνια, το νέφος παράγει υετό ακριβώς κάτω από τη βάση του, που όμως εξατμίζεται πολύ γρήγορα λόγω της ξηρής ατμόσφαιρας που επικρατεί κατά τη διαδρομή του προς το έδαφος. 

Γραφική απεικόνιση μιας ξηρής καταιγίδας
Μετάφραση πλαισίων: Αριστερά: Ένας κεραυνός χτυπά σε μία ξηρή περιοχή -- τα δέντρα πιάνουν φωτιά -- Δεν υπάρχει βροχή για να τη σβήσει
Δεξιά: Το νερό εξατμίζεται πριν φτάσει στο έδαφος, οδηγώντας συχνά σε καθοδικά ρεύματα


Ακόμη, καθώς η ατμόσφαιρα κάτω από το νέφος είναι ξηρή, η μάζα που εξατμίζεται κερδίζει σε βάρος και επιταχύνεται, με αποτέλεσμα συχνά να εμφανίζονται ισχυρά καθοδικά ρεύματα στην περιοχή, που βοηθούν στην επέκταση της πυρκαγιάς.

Οι ηλεκτρικές εκκενώσεις είναι οι ένοχοι πίσω από τις περισσότερες δασικές πυρκαγιές. Ειδικότερα, από τις 240 μεγάλες δασικές πυρκαγιές που ξέσπασαν στις Δυτικές Η.Π.Α. τα καλοκαίρια του 2004 και του 2005, περισσότερες από τις μισές ξέσπασαν όταν η πιθανότητα εκδήλωσης ξηρής καταιγίδας ήταν αυξημένη (>75%).

Θάσος, 2016 - Πυρκαγιά από ξηρή καταιγίδα
Οι ξηρές καταιγίδες στη χώρα μας δεν αποτελούν και τόσο σπάνιο φαινόμενο. Αντιθέτως, όταν η χώρα μας επηρεάζεται από θερμές αέριες μάζες και τα ποσοστά υγρασίας είναι περιορισμένα, ενώ υπάρχει και αρκετή αστάθεια για να εκδηλωθεί καταιγίδα, τότε συνήθως έχουμε ξηρές καταιγίδες. Ακόμη, καθώς οι βάσεις των νεφών σε τέτοιες περιπτώσεις βρίσκονται σε μεγάλα ύψη, έχουμε και μεγαλύτερη εξάτμιση. Ειδικότερα, όταν μια ξηρή καταιγίδα εκδηλώνεται στα ορεινά, η βάση της είναι πιο κοντά στο έδαφος κι έχουμε μικρότερη εξάτμιση, άρα και μεγαλύτερες πιθανότητες υετού, ενώ όταν εκδηλώνεται στα πεδινά, τότε έχουμε μεγαλύτερη εξάτμιση και μικρότερες πιθανότητες για εκδήλωση υετού. Μάλιστα, η πυρκαγιά στη Θάσο τον Σεπτέμβριο του 2016 οφείλεται σε αυτό το φαινόμενο.

Επιμέλεια: Γιάννης Δραβίλας

Πηγές:

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου