Αλλαγή του καιρικού μοτίβου σε χειμερινό από αύριο και για αρκετές εβδομάδες - Μακροπρόθεσμη ανάλυση έως και τις αρχές του Ιανουαρίου 2022

Σε άκρως χειμερινό μοτίβο φαίνεται πως θα κυλήσουν οι επόμενες εβδομάδες, σύμφωνα με τα τελευταία μακροπρόθεσμα προγνωστικά δεδομένα.

Πιο αναλυτικά, το πρώτο δεκαήμερο του Δεκεμβρίου ξεκίνησε με διαδοχικές κακοκαιρίες στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης, εκτεταμένες χιονοπτώσεις στην Κεντρική Ευρώπη και αλλεπάλληλα βαρομετρικά χαμηλά στη Μεσόγειο. Η κατάσταση αυτή αποτυπώνεται στην παρακάτω πρόγνωση από το αρχείο του CFS για την εβδομάδα 06-12 Δεκεμβρίου.

Το τρέχον δεύτερο δεκαήμερο αναμένεται να αποτελέσει μια μεταβατική περίοδο, κατά την οποία υψηλότερες πιέσεις θα καταφέρουν να αναπτυχθούν πάνω από τη Δυτική και Κεντρική Ευρώπη, παράλληλα με εμποδισμό στα μεσαία στρώματα της τροπόσφαιρας, μπλοκάροντας τη δίοδο βαρομετρικών συστημάτων από τον Βόρειο Ατλαντικό ανατολικότερα. Κατ' αυτόν τον τρόπο, ανοίγει ο δρόμος για την κάθοδο ψυχρών αερίων μαζών στην Ανατολική Ευρώπη και κατ' επέκταση στη χώρα μας. Όπως απεικονίζεται και στους παρακάτω προγνωστικούς χάρτες του κλιματικού μοντέλου CFS, εντός της νέας εβδομάδας θα αναπτυχθεί εμποδισμός αρχικά πάνω από ολόκληρη την Ευρώπη, που έπειτα θα περιοριστεί στα Κεντρικά και Δυτικά τμήματά της.

Τα πιο πρόσφατα προγνωστικά δεδομένα, μάλιστα, παρατείνουν την κυκλοφορία αυτή τουλάχιστον έως και την πρώτη εβδομάδα του νέου έτους, σενάριο με το οποίο συμφωνεί και το κορυφαίο μακροπρόθεσμο σύστημα του ECMWF, όπως φαίνεται και παρακάτω.

Το ίδιο αντιλαμβανόμαστε και από τα παρακάτω διαγράμματα των φάσεων μεταξύ NAO και blocking, σύμφωνα με τα οποία τις επόμενες 3 εβδομάδες, τόσο ο δείκτης βορειοατλαντικής ταλάντωσης NAO, όσο και ο δείκτης blocking προβλέπεται να παραμείνουν σε θετικές και ουδέτερες τιμές. Γνωρίζοντας ότι η θετική φάση του δείκτη βορειοατλαντικής ταλάντωσης συνδέεται με υψηλότερα από τον κλιματικό μέσο όρο γεωδυναμικά ύψη πάνω από το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης και ότι η θετική φάση του δείκτη blocking συνδέεται με υψηλότερα από τον κλιματικό μέσο όρο γεωδυναμικά ύψη πάνω από τη Σκανδιναβία, μπορούμε εύκολα να επαληθεύσουμε ότι η κυκλοφορία πάνω από την ευρωπαϊκή ήπειρο προβλέπεται να καταστεί ιδιαίτερα ευνοϊκή για καταβάσεις ψύχους στη νοτιοανατολική Ευρώπη, μιας και η συνάρτηση κατανομής πιθανότητας λαμβάνει υψηλότερες τιμές στο πρώτο τεταρτημόριο κάθε διαγράμματος. Όπως είναι φυσικό, ωστόσο, τα σήματα για την επικράτηση των παραπάνω μοτίβων γίνονται ασθενέστερα μετά τη δεύτερη εβδομάδα του προγνωστικού ορίζοντα, οπότε και η αβεβαιότητα αυξάνεται.

Στο ίδιος μήκος κύματος κινείται και η πρόγνωση για την κατανομή των ανωμαλιών στα 500 hPa κατά μήκος ολόκληρης της υφηλίου στα γεωγραφικά πλάτη μεταξύ 35° N και 60° Ν. Στο ακόλουθο διάγραμμα οι θετικές ανωμαλίες γύρω από τον Μεσημβρινό του Γκρίνουιτς προδίδουν πως ήδη από τις τρέχουσες ημέρες και για τουλάχιστον έναν μήνα, ολόκληρη η Κεντρική και Δυτική Ευρώπη θα βρίσκονται υπό την επιρροή εμποδισμού, τόσο στα χαμηλά όσο στα μεσαία τροποσφαιρικά στρώματα, σε αντίθεση με την ανατολική Ευρώπη όπου οι διαταραχές από τα βόρεια θα κυριαρχήσουν.

Παράλληλα, ο πολικός στρόβιλος προς το παρόν παρουσιάζεται σχετικά συσπειρωμένος, μη επιτρέποντας στο δριμύ ψύχος που βρίσκεται γύρω από τον Βόρειο Πόλο να κατέλθει αρκετά νότια. Κάποια σενάρια, όμως, υποστηρίζουν πως η δομή του στροβίλου θα μπορούσε να διαταραχθεί από την επέκταση των πολύ υψηλών πιέσεων βορειότερα προς το τέλος της νέας εβδομάδας και πιθανόν το polar vortex αργότερα να οδηγηθεί σε χαλάρωση ή να τείνει προς το χωρισμό του σε λοβούς.

Στα μεσοπρόθεσμα προγνωστικά στοιχεία, η τάση για την πρώτη αξιόλογη ψυχρή εισβολή του φετινού χειμώνα στη χώρα μας έχει ήδη αρχίσει και κάνει την εμφάνισή της.

Αρχικά, ολόκληρη η νέα εβδομάδα στη χώρα μας θα κυλήσει με θερμοκρασίες χαμηλότερες από τον κλιματικό μέσο όρο, με τις πρώτες χιονοπτώσεις να σημειώνονται στα περισσότερα ορεινά της Κεντρικής Ελλάδας, καθώς επίσης και σε χαμηλά υψόμετρα της Βόρειας Ελλάδας.

Η περαιτέρω ανύψωση, όμως, του εμποδισμού στο γεωγραφικό πλάτος του Ηνωμένου Βασιλείου, σε συνδυασμό με την περαιτέρω ενίσχυσή του προς το τέλος της εβδομάδας, θα οδηγήσουν στην κάθοδο της πρώτης αξιόλογης ψυχρής εισβολής στη χώρα μας το Σαββατοκύριακο 18-19/12, με χιόνια ακόμα και σε πεδινές περιοχές.

Όπως προαναφέρθηκε, ωστόσο, η μακροπρόθεσμη τάση είναι σαφής πως το συγκεκριμένο ψυχρό επεισόδιο θα ακολουθήσουν και άλλα καθώς βαδίζουμε προς το τέλος του Δεκεμβρίου, ενώ δεν αποκλείεται η ίδια κατάσταση να συνεχιστεί και τις πρώτες ημέρες του Ιανουαρίου. Αξίζει να σημειωθεί πως είναι η πρώτη φορά μετά από πάρα πολλά χρόνια που μια τέτοια - ευνοϊκή για χιόνια σε χαμηλά υψόμετρα της χώρας μας - κυκλοφορία εδραιώνεται στην έναρξη του χειμώνα, ενώ οι πιθανότητες για πολλές περιοχές της Ελλάδας να κάνουν "Λευκά Χριστούγεννα" είναι αυξημένες. Υπενθυμίζεται πως τα τελευταία χρόνια η ημέρα των Χριστουγέννων παραδοσιακά συνοδεύονταν από αφύσικα υψηλές θερμοκρασίες στη χώρα μας.

Επιμέλεια: Γιάννης Δραβίλας